11th Marathi Digest Chapter 5.2 व्याकरण काव्यगुण Textbook Questions and Answers
कृती
प्रश्न 1.
खालील तक् पूर्ण करा.
उत्तर:
![Maharashtra State Board 11th Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण 3 Maharashtra Board Class 11 Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण](https://maharashtraboardsolutions.guru/wp-content/uploads/2021/08/Maharashtra-Board-Solutions.png)
प्रश्न 2.
खालील उदाहरणांमधील काव्यगुण ओळखा
उत्तर:
प्रश्न 3.
वाचा. चौकिती काव्गुण वलहा.
उत्तर:
![Maharashtra State Board 11th Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण 3 Maharashtra Board Class 11 Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण](https://maharashtraboardsolutions.guru/wp-content/uploads/2021/08/Maharashtra-Board-Solutions.png)
11th Marathi Book Answers Chapter 5.2 व्याकरण काव्यगुण Additional Important Questions and Answers
सरावासाठी कृती
प्रश्न 1.
खालील पदयपंक्तीतील काव्यगुण लिहा.
उत्तर:
काव्यगुण प्रास्ताविकः
मानवी जीवनात शब्दांचे, वाणीच्या व्यापाराचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. मानवी मनात कोमलतेपासून कठोरतेपर्यंत अनेकविध भाव निर्माण करण्याचे सामर्थ्य शब्दांत असते.
![Maharashtra State Board 11th Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण 3 Maharashtra Board Class 11 Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण](https://maharashtraboardsolutions.guru/wp-content/uploads/2021/08/Maharashtra-Board-Solutions.png)
प्रत्येक व्यक्तीत काही समान तर काही विशेष गुण असतात. व्यक्तीप्रमाणेच सर्जनशील लेखनात काही गुण असतात. अशा या गुणांमुळेच ती वाङमयीन रचना उठावदार व प्रभावी होण्यास मदत होते. प्रसाद, माधुर्य व ओज या काव्यगुणांमुळेच अभिव्यक्ती परिणामकारक होते. पदय असो वा गदय वाचकांच्या अंत:करणाला भिडण्याची शक्ती काव्यगुणांमध्ये असते. काव्यात्मक गुणांमुळे साहित्यभाषेला सौंदर्याचा एक अनोखा साज चढतो.
काव्यगुण:
अभिव्यक्तीस पोषक असे योजलेले शब्द असतील तर काव्याची शोभा वाढते. काव्यरचनेतील अनेक काव्यगुणांपैकी प्रसाद, माधुर्य व ओज हे तीन गुण महत्त्वाचे आहेत.
काव्यगुणातील शब्दांची वैशिष्ट्ये:
- सोपे, सुटसुटीत व उच्चारण्यास सहजसुलभ असे शब्द
- शब्दांमधील नादमधुरता – कोमल व मृदु वर्णांच्या योजनेत ते शब्द कानाला मधुर, सुखद व नादमाधुर्यामुळे ते गुणागुणावसे वाटतात.
- शब्दांमधील गेयता व त्या शब्दांच्या अर्थाचा आंतरिक गोडवा.
- काव्यपंक्तीतून व्यक्त होणारा भाव.
काव्यगुण असणाऱ्या शब्दांमधून काव्याची शोभा वाढते. ती काव्यरचना श्रवणीय ठरते. रसिकांना त्या पंक्ती, विधाने सहजपणे मुखोद्गत होतात कवितेचे रसग्रहण करताना काव्यगुण सांगणे आवश्यक असते.
![Maharashtra State Board 11th Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण 3 Maharashtra Board Class 11 Marathi Yuvakbharati Solutions Bhag 5.2 व्याकरण काव्यगुण](https://maharashtraboardsolutions.guru/wp-content/uploads/2021/08/Maharashtra-Board-Solutions.png)
काव्यगुण प्रकार व त्यांची वैशिष्ट्ये: